Omstandigheden – de motieven voor huwelijksdwang en achterlating

Waarom huwelijksdwang?

Er zijn verschillende mogelijke motieven. Versterking van de familiebanden is er één van. Dit is bijvoorbeeld het geval bij een huwelijk tussen neef en nicht. Het doel kan ook zijn: voorkomen dat het slachtoffer met een ‘ongewenste’ partner trouwt en zich afkeert van de traditie. Soms zetten ouders hun kind onder druk om te trouwen, omdat zijzelf onder druk staan van de familie en/of gemeenschap.

Eer is een motief als het slachtoffer zich verkeerd gedraagt in de ogen van de gemeenschap waartoe de familie behoort. De persoon maakt zichzelf en daarmee ook de familie te schande door een al te ‘westerse’ levensstijl. Trouwen met een partner uit de eigen cultuur geldt dan als een middel om verder ongewenst gedrag te voorkomen en de eer te redden.

Daarmee wordt huwelijksdwang een vorm van eergerelateerd geweld. Dit begrip omvat volgens een gangbare definitie elke vorm van geestelijk of lichamelijk geweld vanuit een gemeenschappelijke mentaliteit. Als reactie op een (dreigende) schending van de eer van iemand en daarmee diens familie, waarvan de buitenwereld op de hoogte is of dreigt te raken.

Nog een ander motief is vergroting van het familievermogen of het verkrijgen van een verblijfsvergunning voor een partner uit het herkomstland.

De motieven voor achterlating

Achterlating treft vaak jongeren die in de ogen van ouders en familie (dreigen te) ontsporen. Ouders hebben het gevoel de greep op hun kinderen te verliezen. Meisjes gaan te vrij om met jongens, kleden zich te ‘westers’ en verzetten zich ook op andere manieren tegen de normen van thuis. Jongens ontsporen door schoolverzuim, alcohol/drugs of ander grensoverschrijdend gedrag.

Door een kind bij familie in het herkomstland onder te brengen, wil men voorkomen dat het kind verder ‘afglijdt’. Een traditionele opvoeding, onderwijs en geloofsonderricht moeten zorgen dat het kind zich weer gaan houden aan de heersende normen en waarden. Ook bij achterlating is er vaak eer in het spel. Om de geschonden eer van de familie te herstellen, wordt een kind heropgevoed in het herkomstland. De ouders tonen daarmee aan de gemeenschap dat het gezag is hersteld en de inbreuk op de traditie gecorrigeerd.

Soms leggen jongeren zich neer bij de situatie. Ze voelen zelf ook dat ze zijn vastlopen in Nederland en proberen hun leven een andere wending te geven in het herkomstland. Maar voor de meeste jongeren is het een traumatische gebeurtenis. Ze raken hun vrienden kwijt, moeten stoppen met een opleiding en worden in een traditioneel keurslijf gedwongen. Depressieve gevoelens, eenzaamheid en een negatief zelfbeeld zijn het gevolg.

Als mannen hun vrouw achterlaten kunnen verschillende verwachtingen een rol spelen of kan het te maken hebben met het plan om een andere vrouw te trouwen.