Omstandigheden

Motieven en strafbaarheid

Versterking van de familiebanden is één van de motieven achter huwelijksdwang, zoals bij een huwelijk tussen neef en nicht. Het doel kan ook zijn voorkomen dat het slachtoffer met een ‘ongewenste’ partner trouwt en zich afkeert van de traditie. Soms zetten ouders hun kind onder druk om te trouwen, mede omdat zijzelf onder druk staan vanuit de familie en/of gemeenschap.

Eer is een motief als het slachtoffer zich verkeerd gedraagt in de ogen van de gemeenschap waartoe de familie behoort. Hij of zij maakt zichzelf en daarmee ook de familie te schande door een al te westerse levensstijl. Trouwen met een partner uit de eigen cultuur geldt dan als een middel om verder ongewenst gedrag te voorkomen en de eer te redden.

Daarmee wordt huwelijksdwang een vorm van eergerelateerd geweld. Dit begrip omvat volgens een gangbare definitie elke vorm van geestelijk of lichamelijk geweld, gepleegd vanuit een collectieve mentaliteit in reactie op een (dreiging van) schending van de eer van een man of een vrouw en daarmee van zijn of haar familie, waarvan de buitenwereld op de hoogte is of dreigt te raken.

Nog een ander motief is vergroting van het familiekapitaal of het verkrijgen van een verblijfsvergunning voor een partner uit het herkomstland.

Achterlating

Achterlating treft vaak jongeren die in de ogen van ouders en familie (dreigen te) ontsporen. Ouders hebben het gevoel de greep op hun kinderen te verliezen. Meisjes gaan te vrij om met jongens, kleden zich te westers en verzetten zich ook anderszins tegen de normen van thuis. Jongens ontsporen door schoolverzuim, alcohol/drugs of ander grensoverschrijdend gedrag.

Door een kind in het herkomstland bij familie onder te brengen, wil men zoon of dochter behoeden voor verder ‘afglijden’. Een traditionele opvoeding, onderwijs en geloofsonderricht moeten zorgen dat het kind zich voegt naar de heersende normen en waarden. Ook bij achterlating is vaak eer in het spel. Om de geschonden eer van de familie te herstellen, wordt een kind heropgevoed in het herkomstland. De ouders tonen daarmee aan de gemeenschap dat het gezag is hersteld en de inbreuk op de traditie gecorrigeerd.

Soms leggen jongeren zich neer bij de situatie. Ze voelen ook zelf dat ze zijn vastlopen in Nederland en proberen hun leven een andere wending te geven in het herkomstland.

Voor de meeste jongeren is het echter een traumatische gebeurtenis. Ze raken hun vrienden kwijt, moeten een opleiding afbreken en worden in een traditioneel keurslijf gedwongen. Depressieve gevoelens, eenzaamheid en een negatief zelfbeeld zijn het gevolg.

Als mannen hun vrouw achterlaten kunnen verschillende verwachtingen een rol spelen of kan het te maken hebben met het voornemen om een andere vrouw te trouwen.