Reisdocument bij uitreizen/terugkeer

Minderjarigen

Kinderen van alle leeftijden hebben een eigen paspoort of identiteitskaart nodig om naar het buitenland te reizen. Een kind bijschrijven in het paspoort van de ouders gebeurt niet meer.

Minderjarige kinderen vragen zelf een paspoort aan, maar hebben daarvoor wel toestemming nodig van beide ouders (met gezag) of hun voogd. De ouders gaan met het kind mee naar het gemeentehuis of vullen een formulier in om schriftelijk toestemming te geven.

Een van beide ouders kan toestemming weigeren, bijvoorbeeld als moeder vreest dat vader het kind in het buitenland zal achtergelaten. In dat geval kan het niet afreizen.

Terugkeer volwassenen

Een paspoort opent vanuit landen buiten de EU de weg terug naar Nederland. Bij een achterlating heeft de familie echter vaak het paspoort en andere reispapieren afgepakt. Hoe kom je dan aan een geldig reisdocument?

Wie in het buitenland vastzit (eventueel bij familie) moet snel contact opnemen met de Nederlandse ambassade of een consulaat en duidelijk maken wat er is gebeurd. Als het slachtoffer de Nederlandse nationaliteit heeft en 18 jaar of ouder is, kan de ambassade een Nederlands reisdocument verstrekken.

Heeft hij of zij een andere nationaliteit, maar wel een nog geldige verblijfsvergunning, dan kan mogelijk een visum voor Nederland worden afgegeven. Direct na aankomst in Nederland moet een aanvraag voor een zelfstandige verblijfsvergunning worden ingediend bij de IND.

Is de geldigheidsduur van de verblijfsvergunning verlopen? Dan is er nog de mogelijkheid om een aanvraag voor een machtiging tot voorlopig verblijf (mvv) in te dienen met als verblijfsdoel  ‘humanitair niet tijdelijk’.

Elke casus is anders, maar wel altijd complex. Daarom is het raadzaam juridisch advies in te winnen.

Terugkeer minderjarigen  

Voor minderjarigen met de Nederlandse nationaliteit is het aanvragen van een nieuw reisdocument nog ingewikkelder. Een of beide gezaghebbende ouders moeten toestemming geven. Dat doen ze uiteraard niet als ze hebben besloten het kind achter te laten.

De wet biedt jongeren van 16 en 17 jaar de mogelijkheid om toestemming van de ouders te vervangen door een verklaring van een Nederlandse rechter. Ze kunnen een verzoek hiervoor zelf indienen. Als het kind onder toezicht staat, kan de gezinsvoogd namens de jongere aan de rechter om vervangende toestemming vragen.

Een voorgenomen wijziging van de Paspoortwet voorziet in een verlaging van de leeftijdsgrens van 16 naar 12 jaar, juist ook met het oog op minderjarige slachtoffers van achterlating.

Is sprake van (voorlopige) voogdij, dan heeft een voogd het gezag gekregen over het kind en kan hij of zij voor de minderjarige een paspoort aanvragen.

Minderjarigen die terugwillen naar Nederland maar die een andere nationaliteit hebben, moeten in het land van herkomst bij de rechter om toestemming vragen.

Identiteitskaart vanaf 12 jaar

Minderjarigen vanaf 12 jaar hebben voor het aanvragen van een identiteitskaart geen toestemming van ouders of voogd nodig. Ze kunnen met deze kaart zelfstandig reizen binnen de EU en naar een aantal andere landen waaronder Turkije. Stel dat een twaalfjarig kind gedwongen in een van deze landen verblijft en het eigen paspoort is afgenomen, dan staat de mogelijkheid open om een identiteitskaart aan te vragen bij de ambassade en daarmee terug te reizen naar Nederland. Dit geldt uiteraard alleen voor jongeren met de Nederlandse nationaliteit.