De politie handhaaft de wet door op te treden tegen overtredingen en misdrijven. Het Openbaar Ministerie stelt richtlijnen op hoe de politie in concrete situaties moet handelen. Bij vermoedens van achterlating en/of huwelijksdwang gelden de instructies in de Aanwijzing huiselijk geweld en eergerelateerd geweld.

Aangifte

Je kunt als slachtoffer of hulpverlener mondeling dan wel schriftelijk aangifte doen van huwelijksdwang. Een aangifte is een verzoek tot vervolging van de daders. De politie is verplicht een aangifte op te nemen als het feiten betreft die onder het strafrecht vallen. Overal in Nederland kan aangifte worden gedaan. In de praktijk gebeurt het weinig. Slachtoffers zitten in een geïsoleerde positie en durven of willen geen aangifte doen uit schaamte, loyaliteit aan de familie of vrees voor uitstoting of erger.

Melding

Bij een melding informeert het slachtoffer of een hulpverlener de politie over een situatie, maar zonder verzoek tot vervolging. Meldingen zijn van belang voor de dossiervorming. Met een reeks van gelijksoortige incidenten kan bijvoorbeeld dwang worden aangetoond. Dat helpt bij de bewijsvoering als later wel tot vervolging wordt besloten.

Ambtshalve vervolging

Slachtoffers van geweld in afhankelijkheidsrelaties doen vaak geen aangifte uit angst dat de situatie dan verder escaleert. Of ze hopen dat het alsnog goed komt zonder interventie van politie of hulpverlening. De politie kan bij ernstige strafbare feiten besluiten ook zonder aangifte een onderzoek in te stellen en de zaak voor te leggen aan het Openbaar Ministerie. Afhankelijk van de feiten en het bewijsmateriaal zal de Officier van Justitie besluiten of daadwerkelijk tot vervolging wordt overgegaan.